بررسی تاثیرات متقابل حمل و نقل ریلی بین شهری بر توسعه منطقه ای و تقویت پیوندهای بین مراکز جمعیتی، نمونه موردی: محور ارتباطی قطار سریع السیر تهران- هشتگرد

بخش حمل و نقل به عنوان پیش نیاز و زیربنای توسعه، دارای نقش اساسی و کارآمد در باروری امکانات و استعدادهای بالقوه جوامع می باشد .امروزه حمل و نقل ریلی به دلایلی از جمله کاهش مصرف بنزین و کاهش آلاینده های هوا و سرو صدا و کاهش اتلاف زمان به دلیل سرعت بالاتر، نسبت به دیگر گزینه های حمل و نقلی بیشتر متوجه سیاست گذاران و برنامه ریزان قرار گرفته است. از طرفی در دهه های گذشته مراکز جمعیتی و شهرهای کوچکی در حومه غربی تهران و در طول محور تهران - کرج شکل گرفت که توسعه آنها متاثر از دو عامل نزدیکی به کلان شهر تهران و دسترسی به گزینه حمل و نقل ریلی (قطار برقی تهران-کرج) بوده است. در واقع از همان سالهای ابتدایی شکل گیری متروی تهران، ضرورت احداث خط ریلی تهران-گلشهر که در آینده تا شهر جدید هشتگرد نیز ادامه پیدا خواهد نمود، به دلایل مختلف احساس شد. هدف این پژوهش بررسی تاثیرات خط فوق بر توسعه مناطق پیرامون ایستگاه های مترو و تحلیل ویژگی جریان سفرها است و چون منطق جدید توسعه مناطق متکی بر پیوند بین مناطق است به بررسی تاثیر خط 5 بر این موضوع نیز پرداخته شد. روش این پژوهش، توصیفی و کمی است و ابزار آن روش پرسشنامه ای است که به تحلیل ویژگی سفرها با استفاده از نرم افزار spssپرداخته شده و سپس به بررسی کلی وضعیت کاربری ها در ایستگاه های میانی که تحت تاثیر کمتری نسبت به سایر ایستگاه ها از دو کلان شهر تهران و کرج می باشند، در نرم افزار arcgisپرداخته شده است. همچنین به بررسی تحلیل جریانات مسافرین و تاثیرات مترو بر پیوند مناطق و شناسایی ایستگاه-های فعال و منفعل با استفاده از روش شبکه ای و استفاده از نرم افزارucinet پرداخته شد و در نهایت بررسی ها نشان داد که بیشتر سفرها از نوع کاری و آموزشی هستند و پیوند بین دو منطقه تهران و کرج فاصله بسیاری با پیوند سایر ایستگاه ها دارد ولیکن ایستگاه های میانی نیز تا حدودی فعال هستند و با یکدیگر پیوندی نسبتاً خوبی دارند و پتانسیل بالقوه ای برای توسعه بیشتر در آینده را دارند.